REGIONALNE FIRMY

      Z Sebastianem Szymanowskim, prezesem Zarządu Stowarzyszenia Producentów Owoców i Warzyw CUIAVIA w Wierzchucicach – rozmawia Krystyna Lewicka-Ritter. 

    – Spotkaliśmy się niedawno na Jarmarku Kujawsko-Pomorskim w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku w Bydgoszczy, gdzie częstował Pan gości Jarmarku owocami i warzywami, takimi… brzydkimi, niekształtnymi, nie spełniającymi wymogów estetyczno-gabarytowych, wymaganych w wielkich supermarketach. I okazuje się, że…, że one bardzo smakowały konsumentom, bo to przecież pełnowartościowe produkty… 

        – Na Jarmarku w Myślęcinku rozczęstowaliśmy ponad 1000 takich porcji. Później byliśmy również z tą samą „intencją” na Święcie Gęsiny – organizowanym przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie i… i sytuacja była podobna. Tutaj do degustacji „brzydkich”, ale smacznych i zdrowych owoców i warzyw zaprosiliśmy ponad 1200 gości, którzy odwiedzili nasze stoisko. Część z nich nawet nas kojarzyła z akcji w Myślęcinku, co pokazywało, że wcale nie jest tak trudno trafić do świadomości konsumentów.
       – Tej akcji – na wspomnianych imprezach przyświecało hasło – Ocalmy owoce i warzywa – które zostało wymyślone kilka miesięcy temu przez członków Stowarzyszenia, które Pan reprezentuje. Powodem była dająca się we znaki od kilku już lat sytuacja producentów zarówno owoców jak i warzyw, „zniewolonych” handlowymi normami narzuconymi przez hurtowych odbiorców tych płodów rolnych…

        – Chodzi o to, że hipermarkety i sklepy wielko-powierzchniowe, które „opanowały” w ponad 50-60 procentach rynek handlu owocami i warzywami – żądają od nas, by przygotowywane przez gospodarstwa rolne i sadownicze owoce i warzywa spełniały określone normy nie tylko jakościowe, ale estetyczno-gabarytowe. Mówiąc inaczej – jabłka deserowe powinny mieć średnicę mieszczącą się w zakresach od 75 do 85 milimetrów, tymczasem na drzewach rosną również 10-centymetrowe i większe, w zależności od odmiany. Marchewki i pietruszki oraz inne warzywa muszą być natomiast prościutkie, nie mogą być także ani za duże, ani za małe, buraczki czy cebula powinny być okrąglutkie o określonej średnicy, brokuły miałyby rosnąć na polu tylko do wymaganej przez handel gramatury itd…itd… I takie właśnie przygotowujemy do handlu, segregując je w naszych gospodarstwach.

        – Jaki zatem procent produkcji owoców i warzyw, jest z tego tytułu odrzucany w gospodarstwach skupionych w Stowarzyszeniu?
         – Stowarzyszenie Producentów Owoców i Warzyw CUIAVIA, zrzesza 16 członków – dużych firm i gospodarstw towarowych – nie tylko z województwa kujawsko-pomorskiego, ale także z pomorskiego, mazowieckiego, również z wielkopolskiego. Nie przesadzę jeśli powiem, że z tego właśnie tytułu nie kierujemy do hipermarketowego handlu na rynek konsumencki do 30 procent naszej produkcji, na którą musieliśmy wydać tyle samo pieniędzy co na te najpiękniejsze okazy, które do handlu trafiają. Jak ogromne są to straty poniesione przez nas producentów, nie trudno zgadnąć. A przecież te produkty są tak samo wartościowe, jak te pięknie wyglądające…

       – Wypowiadają się nawet na ten temat lekarze, dietetycy, kucharze, antropolodzy żywności, publicyści kulinarni, którzy na stronie internetowej Stowarzyszenia www.ocalmyowoceiwarzywa.pl autorytatywnie stwierdzają, że te brzydsze owoce i warzywa, w żaden sposób nie są gorsze pod względem wartości spożywczych i odżywczych…
       – Tak, to prawda, stworzyliśmy swego rodzaju forum ekspertów wypowiadających się na ten temat, potwierdzających tylko to, do czego chcemy przekonać konsumentów i handlowców odbierających nasze plony, że te niekształtne marchewki czy selery oraz większe lub mniejsze jabłka lub gruszki, to są takie same doskonałe produkty spożywcze, które powinny się znaleźć w naszych domowych czy restauracyjnych lub hotelowych kuchniach, na naszych stołach i w naszym menu.
          – A jednak handel ich nie chce…
      – … nie chce, ponieważ nie ma w Polsce oferty, umożliwiającej klientom w tych sieciach handlowych wybór, kupno takich trochę brzydszych, acz równie wartościowych pietruszek czy gruszek. I właśnie chodzi nam o to, by klient – świadomy tej sytuacji, w jakiej stawiają nas – polskich producentów – hipermarkety, zechciał domagać się również takiej oferty na rynku. W Unii Europejskiej takie „brzydsze” marketowe oferty nie należą do rzadkości. Chcielibyśmy, aby i nasi klienci świadomi tego, zechcieli także wesprzeć polskich producentów, polskich rolników i sadowników i domagali się takiej oferty od handlu. To bardzo pomogło, by nam producentom sprzedawać nasze plony. Chodzi o około trzydzieści procent produkcji adresowanej do odbiorców detalicznych(sic!), która zamiast do nich, musi być kierowana na przykład do kosztownej utylizacji lub do… skarmiania zwierząt w lesie albo też do przemysłu na przetwórstwo. Ceny jakie wtedy płaci nam za nasze produkty tak zwany przemysł, nie pokrywają nawet kosztów opakowania, a co dopiero kosztów produkcji towaru tak wysokokwalifikowanego jak jabłka deserowe czy warzywa uprawiane na naszych polach dla klientów supermarketów. Te brzydsze owoce i warzywa, mogłyby być sprzedawane w tym samym sklepie w innej ofercie, pozwalającej klientowi wybrać może nawet tańszy towar. Takiej oferty na razie w Polsce brak. Nie ma też pomysłów na inny kanał dystrybucyjny tego rodzaju towarów.

         – I to jest niejako istota problemu, bowiem produkcja zarówno warzyw i owoców dla tak zwanego przemysłu – do przetwórstwa – na soki, chipsy, koncentraty – nie jest tak kosztotwórcza i wymagająca jak produkcja owoców czy warzyw dla sieci handlowych, kierowanych do konsumentów kupujących nasze produkty już bezpośrednio w sklepach.
        – Tak, te „przemysłowe” owoce i warzywa, to są czasami inne gatunki, inne odmiany, wymagające innych, tańszych zabiegów agrotechnicznych w trakcie ich uprawy w sadzie czy na polu.
       – Gdybyśmy więc świadomie kupowali te brzydsze, jak je umownie nazywamy, te mniej kształtne owoce czy warzywa, pomoglibyśmy także ekologii…
         – Dokładnie tak… ponieważ moglibyśmy również zmniejszyć areał upraw odmian deserowych, przez co udałoby się zmniejszyć ilość środków ochrony roślin, zużyć mniej paliwa do transportu, mniej
energii do przechowywania plonów, zmniejszyć także liczbę roboczogodzin – bo coraz trudniej znaleźć nam ludzi do pracy w gospodarstwach.
      – Co zatem zrobić, by przekonać polskich konsumentów i handlowców do tych brzydszych owoców i warzyw? Jako dziennikarka-regionalistka- wielokrotnie odwołująca się do regionalnego dziedzictwa kulturowego i kulinarnego, a także współpracująca z Kołami Gospodyń Wiejskich, z gospodarstwami agroturystycznymi, ze środowiskami osób nawiązujących w swojej działalności do tradycji.- zapytam…. Czy w naszych wspomnieniach nie ma obrazu przydomowych – nie tylko wiejskich – ogródków babci czy mamy, czy nie ma wspomnień działkowców pielęgnujących każdą marchewkę i jabłuszko, czy nie ma wspomnień domowych przetworów, w których kisiliśmy krzywe ogórki lub przetwarzaliśmy małe jabłuszka? Wtedy to, z szacunku dla babci wiedzieliśmy, że nie można było dopuścić do zmarnowania choćby najbardziej krzywej marchewki i najmniejszego, najbrzydszego jabłka… W kuchni babci, która – pamiętam jak przestrzegała: – Oby ci kiedyś w czasach głodu, nie zabrakło tego krzywego ogórka, co chcesz go wyrzucić, zużywano je wszystkie co do jednego, by nic się nie zmarnowało. To przecież – jak babcia mawiała – wszystko dary Boże i trzeba je zjeść, bo takie po prostu urosły. Te, które teraz odrzucacie już na etapie produkcji ze względu na wymogi handlu w supermarketach, to też przecież dary Boże, które takie po prostu urosły…

        – Nic dodać, nic ująć do tego wniosku pani redaktor. A dodam jeszcze również, że obecnie wszystko to wpisuje się w ogólnopolski program PATRIOTYZMU KONSUMENCKIEGO, znanego każdemu konsumentowi niemieckiemu czy angielskiemu – świadomie wybierającemu produkty ich krajowych producentów, bo to miejsca pracy dla ich rodaków, a i podatki zostają wtedy w kasie krajowej na lokalne drogi, szkoły, służbę zdrowia. Wszędzie tam także ważna jest „filozofia” kupowania od producentów lokalnych, którzy mogą swoje towary sprzedać nieco taniej również dlatego, że mieszkają tuż obok i nie ma w kalkulacji ich ceny transportu na duże odległości. My w naszym Stowarzyszeniu także chcemy do tego typu „filozofii” przekonać naszych konsumentów i… kontrahentów.

         -Włączając się zatem do programu Stowarzyszenia Producentów Owoców i Warzyw CUIAVIA w Wierzchucicach, apeluję do naszej patriotycznej świadomości konsumenckiej: OCALMY OWOCE I WARZYWA. Od siebie dodam jeszcze tylko: OCALMY nasze, polskie owoce i warzywa, bo takie właśnie urosły na naszych polskich polach, uprawiane przez naszych polskich sadowników i rolników… Szanujmy ich ciężką pracę…

Krystyna Lewicka-Rittter 

dziennikarka-regionalistka

Wasza Kujawianka