Krystyna Lewicka-Ritter
„W KUJAWSKO-POMORSKIEM – Z OSKAREM KOLBERGIEM POD RĘKĘ” *
𝗪𝗬𝗕𝗜𝗧𝗡𝗜 𝗔𝗡𝗜𝗠𝗔𝗧𝗢𝗥𝗭𝗬 𝗞𝗨𝗟𝗧𝗨𝗥𝗬 𝗟𝗨𝗗𝗢𝗪𝗘𝗝
𝗚𝗪𝗜𝗭𝗗𝗨𝗡𝗬 𝗞𝗢𝗖𝗜𝗘𝗪𝗦𝗞𝗜𝗘 – 𝗧𝗥𝗔𝗗𝗬𝗖𝗝𝗔 𝗪𝗦𝗞𝗥𝗭𝗘𝗦𝗭𝗢𝗡𝗔!
Krótki, amatorski film z inscenizacji „Gwizdunów Kociewskich”, nagrałam podczas przesympatycznego spotkania w Jeżewie. Wielki szacunek dla całej grupy „rekonstrukcyjnej” biorącej udział w tym przedstawieniu. Dzięki Wam, dawna tradycja nie zginie. Dzięki Wam jest nadzieja, że tak jak dawniej na kociewskich wsiach w okresie adwentu, znów pojawią się ci niezwykli adwentowi kolędnicy! Powodzenia w realizacji misji przywracania dawnych obrzędów i zwyczajów, życzę wszystkim pasjonatom kociewskiej kultury ludowej! Wierzę także, że za Wami, pójdą inni!
AUTORKĄ SCENARIUSZA „Gwizdunów Kociewskich” jest Mirosława Möller. Postaci występujące w tej inscenizacji to: Romek, Mónka, Teklusia ji Klara, Baba, Żyd z Kozó, Cygón z Niedzwiedźam, Bocian, Diabeł, Janieli, Gwizdun. Korowód idzie z piosenką:” Zagrzmiała, rujnyła.”
„Zagrzmiała, rujnyla w Betlejam ziamnia,
Nie było, nie było Józefa w doma.
Kendyżeś, kendyżeś, Józefie bywał?
W Betlejam, w Betlejam dzieciątku śpiywał.
Wół, łosioł, wół łosioł, przed nim klynali,
bo swego, bo swego Stwórcę poznali.
Ryczacy, beczący Panu śpiwali,
Pastyrze, pastyrze w multanki grali.
Zmniłuj się, zmniłuj się, nasz wieczny Panie,
Przez Ciebia, przez Ciebia się nic nie stanie.
– Baba: Idziem bez świat do Betlejam. Idzie (imiona występujących dzieci ostatnie z rymem do Betlejam) Kaźmirz z Bartłomiejam.
Żydek z Kozó idzie przódzi, a zaś Gwiazda rej tu wodzi,
idzie Cygón tu z Niedźwiedźam, Bocian wóm ukradnie śledzia.
Zagra łostro Wóm kapela zaśpsiwa mało wiela.
-Klarka: Dla Jezusa Maleńkiego niesim swe podarki, Aby Jamó wszystko złożyć łod Romka, Teklusi ji Klarki.
– Cygón; Wiyrsze bandzim gadać dla Maleńki Dzieciny, aby mniłość swoju łokazać łod kociewski rodziny.
– Baba: To tedy Knapy (chłopcy) ji pupy (dziewczęta) zaczynajta to dla Śwanty Rodziny gadanie.
– Mónka : Ja psirwsza. Ło Panie Jezu Malusieńki chtórnyś sia wew stajance narodzy, skladóma Tobia serdeczne dzianki, że z grzychów nas oswobodzisz.
– Tekla: Dómy Tobie walny podgłówek, puchowy cały, spać bydziesz sobie na ni wygodnie jak zacny Król wspaniały.
– Romek: Dumy Mu psiankne łobucie, sztyfelki na małe psianty, ciepluchno bydzie mnioł w swoji lólónce Nasz Jezus Malusiańki.
– Klarka: Głodu u nas nie zaznasz, każdyn hala jydzenie: kucha na miodzie, kołacza, mlyka naniesim Ci Panie.
Baba: psianknie gadata, to tra Kolanda zaśpsiwajta:…”
W inscenizacji przygotowanej przez grupę pasjonatów z gminy Jeżewo, pod kierownictwem Mirosławy Gołyski – przewodniczącej Koła Gospodyń Wiejskich w Belnie, grają: Gwizdun – Bartłomiej Targowski; Baba – Mirosława Gołyska; Gwiazda – Weronika Niedzielska; Klarka – Zuzanna Ziółkowska; Cygón – Filip Strzyżewski; Żyd – Alan Podelewski; Mónka – Julia Michałowicz; Romek – Fabian Ziółkowski; Teklusia – Magdalena Żabińska; Tekla – Zuzanna Grajewska; Kominiarz – Agnieszka Niedzielska; Janioł 1 – Julia Niedzielska; Janioł 2 – Agata Żabińska; Niedźwiedź – Marek Czajka
Krystyna Lewicka-Ritter – Wasza Kujawianka
* Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust.1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.